20. Toegang schuldhulpverlening; jongeren en zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers)
Regelmatig verschijnen berichten in de media waaruit blijkt dat er onduidelijkheid bestaat hoe de toegang tot de schuldhulpverlening (wettelijk) is geregeld. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening werkt vanuit een brede toegang tot de schuldhulpverlening. Zij ontzegt de toegang tot de schuldhulpverlening enkel aan onrechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen. Voor andere mensen is toegang tot de schuldhulpverlening regel, tenzij individuele omstandigheden aanleiding zijn voor de gemeente om de toegang te weigeren. Reeds eerder (Verzamelbrief SZW juni 2015) is hiervoor aandacht gevraagd. De toegang tot de schuldhulpverlening moet daarbij niet verward worden met de toegang tot de schuldregeling. Het schuldregelen vormt een specifiek product binnen de schuldhulpverlening, dat eigen eisen stelt aan bijvoorbeeld de inkomens- en leefsituatie, het schuldenpakket, maar ook de motivatie van de schuldenaar. Aan die eisen kan niet iedereen (op termijn) voldoen. In andere gevallen kunnen mensen door de inzet van andere producten worden geholpen. Zo kan door de inzet van bijvoorbeeld duurzame financiële dienstverlening, budgetbeheer, budgetcoaching, maar ook enkel informatie en advies worden voorkomen dat een schuldensituatie uit de hand loopt of (indien wel reeds van een situatie met problematische schulden sprake is) verder escaleert. Het onderzoek “Voor mijn gevoel had ik veel geld- jongvolwassenen en schulden” dat eind juni aan de Tweede Kamer is gezonden, biedt hier ook handvatten voor. De onderzoekers pleiten onder andere voor laagdrempelig financieel advies dat aansluit bij de belevingswereld van jongvolwassenen en doen aanbevelingen voor preventief beleid. De link naar het onderzoek treft u hier.
Juist bij mensen waarvoor een schuldregeling vaak een stap te ver is, zoals bij jongeren of ZZP-ers, kan de inzet van de bovengenoemde ze dienstverlening hen helpen de financiële stabiliteit te herwinnen en kunnen veel maatschappelijke kosten worden voorkomen. Daarom is het belangrijk voor deze mensen het brede scala aan dienstverlening vanuit schuldhulpverlening beschikbaar te stellen en hen niet van alle dienstverlening buiten te sluiten. In het bijzonder vraag ik hierbij aandacht voor de groep (ex) dakloze jongeren, zoals ook lid Voortman (GroenLinks) in haar motie[1] over integrale werkwijzen voor schuldhulpverlening voor jongeren vraagt. Juist voor deze groep geldt veelal dat het bieden van maatwerk noodzakelijk is om een duurzame oplossing te kunnen bewerkstelligen, waardoor beduidend hogere maatschappelijke kosten, zeker voor de langere termijn, kunnen worden voorkomen. In dat kader vraag ik ook extra aandacht voor projecten van de Coalitie Van de Straat. De Coalitie is een samenwerking van de Federatie Opvang, de Stichting Zwerfjongeren en de Stichting Kamers met Kansen en richt zich specifiek op de ondersteuning aan de (ex) dakloze jongere. Gemeenten die te maken hebben met de zwerfjongeren problematiek roep ik op de mogelijkheden te bezien voor samenwerking met deze Coalitie.