Maatregelen zijn nodig om ambachtelijke vakopleidingen te behouden en jongeren en zij-instromers te interesseren voor een vak in de ambachtseconomie. Om de ernst van de situatie te onderbouwen en overheid, politiek en de betrokken branches en onderwijsinstellingen te adviseren over passende ingrepen, heeft het HBA de HBA-Arbeidsmarktmonitor ontwikkeld. Deze brengt per ambachtelijke sector en regio vraag en aanbod van vaklieden in kaart. Het totaal aantal banen in één van de meest vitale sectoren van de Nederlandse economie met een jaarlijkse omzet van € 110 miljard, ligt in 2021 op 770.000. Uit het EIM rapport ‘Arbeidsmarktdynamiek in de ambachtseconomie tot 2021’ blijkt dat juist sectoren die nu door de economische recessie extra hard worden getroffen, zoals de bouw en de afbouw, straks te maken krijgen met een groot aantal openstaande vacatures. Zo dreigt er ook een groot tekort aan vakmensen in technische beroepen en de installatie- en elektrotechniek.  

Regionale verschillen
De HBA-Arbeidsmarktmonitor, met cijfers over bij de HBA aangesloten ambachtelijke sectoren, laat flinke regionale verschillen zien. Uit de monitor blijkt dat tot 2021 met name in Zeeland, Limburg, Drenthe, Friesland en Noord-Brabant het extra lastig wordt om voldoende ambachtelijke vacatures te vervullen. De ‘spanningsindex’ op de arbeidsmarkt is door vergrijzing en ontgroening in deze regio’s extra groot. Vooral in de uiterlijke verzorging (schoonheidsspecialisten, pedicures en kappers) en medische sectoren (opticiens en tandtechnici) zal een tekort aan vakmensen ontstaan. Zo dreigen er dus dorpen of wijken te ontstaan zonder opticiens of zonder pedicures. Een treurig feit dat de kwaliteit van het leven van veel Nederlanders direct aantast.   Het HBA wil met de HBA-Arbeidsmarktmonitor de politiek en de vaak kleinschalige ambachtelijke branches concreet adviseren en ondersteunen om op tijd jongeren en zij-instromers te interesseren voor ambachtelijke vakopleidingen.

Onzichtbare vacatures
In sommige ambachtelijke branches ligt het percentage zelfstandig werkende professionals boven de 70%. Ook zzp’ers gaan met pensioen, maar zij laten vaak onzichtbare vacatures achter die wel in kaart moeten worden gebracht.

Meer informatie:  HBA-Arbeidsmarktmonitor (pdf-bestand)